این کتاب در زمینه تاریخ تصوف ایران و شرح احوال صوفیان این دیار به نگارش درآمده است. هدف نویسنده از نگارش کتاب، بازنمایاندن ارزش و اهمیت تصوف در افق فرهنگ ایرانی است. زرین‌کوب معتقد است به رغم پاره‌ای عناصر منحط و آمیخته به خرافات که در جای‌جای تعالیم برخی از صوفیه به چشم می‌خورد، باز تصوف در زمینة اخلاق و تربیت و در برخورد با واقعیت‌های اجتماعی، بینش و جهش متعالی و انسان‌دوستانه‌ای به یک بخش عمده از فرهنگ ایرانی بخشیده است که آن همه را نمی‌توان به ‌خاطر پاره‌ای جهات منفی که در آن هست، کم‌ارج شمرد. زرین‌کوب بر این باور است که بدون جستجو در تصوف ایران، آشنایی با همة افق‌های ناشناختة فرهنگ ایرانی ناتمام خواهد بود. او حتی دنیای اسلام را نیز در جمله ابعاد گسترده‌ای که دارد بدون شناخت ویژگی‌های این بعد انسانی آن یعنی تصوف، به‌درستی قابل ارزیابی نمی‌داند.